sobota, 7 lipca 2018

Początki

6 lipca. W Czechach trwa właśnie ulubiony "długi weekend" składający się się z następujących po sobie dwóch státních svátků. Wczoraj Republika świętowała Den slovanských věrozvěstů Cyrila a Metoděje, co jest niewątpliwie pewną okazją do wybrania się w historyczną podróż sięgającą czasów, kiedy w Kotlinie i na Morawach nieliczni mieszkańcy mówili jeszcze po starogermańsku. 
Skąd w Czechach wzięli się Czesi? Kiedy i po co stworzono tu pierwsze słowiańskie organizmy quasi- państwowe i państwowe? Kim byli Cyryl i Metody, skoro zasłużyli sobie na upamiętnienie poprzez święto narodowe? Na te, a także na kilka innych pytań związanych z wyłonieniem się ze średniowiecznych mroków czeskiego państwa, postaram się odpowiedzieć poniżej.

Bohemia- ziemia niczyja 

Najstarsze odkryte ślady ludzkiej obecności na terytorium obecnej Republiki Czeskiej datują się na okres najstarszego paleolitu (2,5 mln- 750 tys. lat temu). Nie o tym jednak będę pisać i zainteresowanych zapraszam do lektury specjalistycznych wydawnictw dotyczących czeskiej archeologii :)
Pierwsze pisemne wzmianki dotyczące ziem czeskich dotyczą siedzib celtyckiego plemienia Bojów, które osiedliło się na tych terenach w IV wieku p.n.e. Pomimo późniejszych zmian etnicznych, pierwotna nazwa "czeskiego" terytorium Bojów- Boihaemum- Bohemia, na stałe już przylgnęła do tego zakątka Europy.

   Źródło: J. Waldhauser, Encyklopedie Keltů v Čechách, 2001

Najsłynniejsze czeskie znalezisko z okresu celtyckiego
Wykopana w 1943 w Mšeckých Žehrovicach (Rakovnicko) kamienna "Głowa Celta". 
Źródło: Wikipedia, domena publiczna.

W I w. p.n.e. od północy plemiona celtyckie zostały zaatakowane przez plemiona germańskie - Markomanów i Kwadów. Markomanowie przejęli władzę polityczną nad rodzimą ludnością. Ich najwybitniejszy wódz- Marobud (Marbod), stworzył nawet na początku I w .n.e. pewną "państwopodobną" organizację ze stolica w Marbudum, którego to miasta pozostałości czescy i nie tylko czescy archeologowie bezskutecznie szukają od kilkudziesięciu lat.

Germanie ok. 50 r. n.e. W środku mapy "czeskie" terytorium Markomanów.
Źródło: Wikipedia, domena publiczna.

 Z czasów markomańsko- kwadzkiej historii Czech i Moraw, na południowych Morawach, w Pasohlavkach nad zbiornikiem wodnym Nové Mlýny (niegdyś tereny opodal zalanej przez zbiornik wioski Mušov), zachowało się świadectwo obecności Rzymian- pozostałości obozu wojskowego legionów cesarza Marka Aureliusza z II połowy II w .n.e. 




Pasohlavky- Mušov. Fundamenty zabudowań stanowiących obóz rzymskich legionów

Źródło: Wikipedia, domena publiczna



"Wojny markomańskie" pomiędzy Markomanami i ich sprzymierzeńcami a Rzymem zakończyły się  w 180 roku naszej ery. Germanie zostali teoretycznie pokonani, ale następca zmarłego cesarza Marka Aureliusza- Kommodus (szerszej filmowej publiczności znany z perfidnej roli w "Gladiatorze") nie zdecydował się na dokończenie założeń ojca, ostateczne zgniecenie oporu barbarzyńców i stworzenie z ich ziem dwóch nowych rzymskich prowincji: Markomanii i Sarmacji. Można więc powiedzieć, że śmierć Marka Aureliusza zapobiegła wcieleniu późniejszych ziem czeskich w granice Imperium Romanum...

Imperium Rzymskie na początku III w .n.e. 
Ziemie Markomanów i Kwadów za limesem na Dunaju
Źródło: Wikipedia, domena publiczna